Trước đó, hôm 6-7, Cơ quan Thực thi di trú và Hải quan Mỹ (ICE) thông báo Bộ Ngoại giao sẽ không cấp thị thực cho những sinh viên ở các trường cung cấp khóa học hoàn toàn bằng hình thức trực tuyến cho học kỳ mùa thu. Cục Hải quan và Biên phòng Mỹ (CBP) cũng sẽ không cho phép các sinh viên này nhập cảnh nước Mỹ. Thông báo áp dụng đối với nhóm sinh viên quốc tế, những người đang theo học các chương trình có cấp bằng, chứng chỉ ở Mỹ đang giữ thị thực F-1 và M-1.

Đang có hơn 24.000 du học sinh Việt Nam tại Mỹ

Quyết định mới của ICE có thể ảnh hưởng tới hàng chục ngàn du học sinh nước ngoài đến Mỹ để học đại học, tham gia các chương trình đào tạo hoặc các khóa nghiên cứu phi học thuật, học nghề. Các sinh viên nước ngoài đang học tại Mỹ cũng sẽ phải rời khỏi nước này hoặc đối mặt với mối đe dọa bị trục xuất nếu trường mà họ theo học chuyển qua hình thức đào tạo trực tuyến.

Tuy nhiên, ICE cũng gợi ý sinh viên đang ở Mỹ nếu đã đăng ký các môn học 100% online cho học kỳ mùa thu năm 2020 phải thay đổi ngay lập tức bằng cách chuyển đến các trường có dạy trực tiếp hoặc kết hợp lớp học trực tuyến với trực tiếp. Nhiều trường đại học tại Mỹ đang chuyển sang hình thức học trực tuyến do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 nhưng một số trường vẫn chưa công bố chương trình giảng dạy cho học kỳ mùa thu.

Nhiều du học sinh nước ngoài, trong đó có du học sinh Việt Nam, hoang mang trước thông báo bất ngờ của ICE. Đơn kiến nghị được tạo hôm 6-7 trên trang web kiến nghị của Nhà Trắng “We the People” đã thu hút hơn 12.000 chữ ký trong vòng 1 ngày, trong đó có nhiều du học sinh Việt Nam tham gia. Tuy nhiên, đơn kiến nghị này cần phải có đủ 100.000 chữ ký trước ngày 5-8-2020 mới có thể đề nghị Nhà Trắng đưa ra phản hồi về thông báo của ICE.

Hiện vẫn chưa rõ có bao nhiêu sinh viên Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng bởi chính sách mới này. Theo báo cáo thường niên “Open Doors” của Viện Giáo dục quốc tế (IIE) được Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam thông báo vào cuối năm 2019, khoảng 24.392 du học sinh Việt Nam đang học tập tại Mỹ, nhiều thứ 6 trong tổng số sinh viên nước ngoài du học Mỹ.

Anh Trần Hồng Phú, cựu sinh viên Trường Cao đẳng Cộng đồng Cascadia College ở bang Washington – Mỹ, đang công tác tại văn phòng du học sinh của trường này, cho hay nhà trường đang nỗ lực giải đáp thắc mắc của rất nhiều du học sinh ngay khi ICE đưa ra thông báo và giúp các bạn lên kế hoạch cho thời gian tới. “Các du học sinh Việt Nam vô cùng lo lắng khi nghe tin này. Lãnh đạo bộ phận văn phòng học sinh quốc tế của nhà trường đang làm việc cao độ và bàn bạc để đưa ra phương án tốt nhất nhằm bảo vệ du học sinh” – anh Phú thông tin.

Tuy nhà trường vẫn chưa đưa ra phương án cụ thể về chương trình học sắp tới nhưng song song đó vẫn quan sát phản ứng của các trường khác. Theo anh Phú, các trường đang cố gắng đưa ra thông báo cho sinh viên càng sớm càng tốt để họ có thể lên kế hoạch cho học kỳ tới.

Đi không được, ở không xong

Phan Hồng Ngọc Khánh, hiện là du học sinh Mỹ và đã quay về Việt Nam do dịch Covid-19, cho biết học kỳ mùa thu sắp đến sẽ học chuyển qua trường Washington State University và học 100% trực tuyến. Theo chị Khánh, tình hình dịch Covid-19 tại Mỹ vẫn đang phức tạp, việc buộc du học sinh quay về nước nếu theo học trường dạy trực tuyến 100% vào tháng 9 tới sẽ gây khó khăn rất lớn. Với những du học sinh như Ngọc Khánh đang ở Việt Nam phải chuẩn bị xin visa cho tháng 1 năm sau sẽ càng khó khăn hơn.

Du học sinh Việt Nam tại Mỹ hoang mang vì không kịp chuyển trường cho học kỳ mùa thu, nếu quay về Việt Nam cũng không có chuyến bay. Trương Anh, một du học sinh đang ở Mỹ, cho rằng du học sinh nên gửi email trực tiếp cho trường đang theo học để chủ động nắm rõ trường mình đang dạy theo phương thức nào. “Với thông báo của Mỹ, du học sinh đang trong tình trạng “xách hồ sơ chạy”. Nhiều du học sinh lựa chọn qua các nước khác học” – Trương Anh nói.

Các trung tâm du học tại Việt Nam cũng đang đưa ra những phương án trong tình huống du học sinh buộc phải quay về. Đại diện Trung tâm Anh ngữ và Du học Taleed cho biết trong trường hợp này, học sinh có thể tiếp tục học trực tuyến tại Việt Nam và quay lại Mỹ vào năm 2021.

Trong khi đó, Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam cũng chưa mở lại các dịch vụ cấp visa mới nên hầu hết học sinh du học năm nay mới chỉ đậu vào trường chứ chưa có visa nên vẫn có thể học trực tuyến tại nhà.

Vấn đề nan giải

Không chỉ nhiều sinh viên nước ngoài mà giới chức giáo dục Mỹ cũng không khỏi sốc về thông báo của ICE. Ông Brad Farnsworth - Phó Chủ tịch Hội đồng Giáo dục Mỹ (ACE), tổ chức đại diện cho khoảng 1.800 trường cao đẳng và đại học tại Mỹ - nói với đài CNN thông báo này khiến ông và nhiều người bất ngờ. Ông Farnsworth cho rằng điều này sẽ gây nhiều nhầm lẫn, đồng thời lo ngại nếu tình hình dịch Covid-19 xấu đi vào mùa thu thì các trường đại học đã cung cấp lớp học trực tiếp liệu có phải chuyển tất cả khóa học sang trực tuyến để bảo đảm an toàn cho sinh viên hay không.

Bà Theresa Cardinal Brown, Giám đốc Chính sách nhập cư và xuyên biên giới tại Trung tâm Chính sách lưỡng đảng (Mỹ), cảnh báo: "Vấn đề lớn hơn là một số quốc gia hạn chế đi lại vì dịch Covid-19 và sinh viên các nước đó không thể về nhà, vậy họ phải làm gì? Đó là câu hỏi hóc búa cho rất nhiều sinh viên".

Theo XUÂN MAI – NGUYỄN THUẬN/Báo Người lao động