Kinh tế Việt Nam đang diễn biến theo một trạng thái mới khác biệt với nhiều nền kinh tế trong khu vực. Theo đó, tăng trưởng kinh tế ở mức cao nhưng không chịu sức ép của lạm phát cũng như nền kinh tế với độ mở cao nhưng dường như ít nhạy cảm với các tác động tiêu cực của thương mại toàn cầu. Kỳ vọng năm 2020 kinh tế Việt Nam vẫn giữ nhịp tăng trưởng ổn định.

Trong năm 2019, trên thế giới và khu vực, tình hình kinh tế có nhiều chuyển biến phức tạp với sự xuất hiện của chủ nghĩa bảo hộ thương mại, sự gia tăng căng thẳng thương mại Mỹ – Trung, quá trình Brexit để nước Anh rời khỏi EU… đã tạo ra sự bất định chính sách có nguy cơ tác động tiêu cực đến nền kinh tế và thương mại toàn cầu. Do đó, xuyên suốt năm 2019, các hiện tượng trước đây được xem là bất thường của nền kinh tế toàn cầu đã xảy ra thường xuyên hơn và được biết đến như những điều “bình thường mới”.

Đánh giá tại hội thảo kinh tế vĩ mô với chủ đề “Vượt trên trạng thái “Bình thường mới”” – Việt Nam giữ nhịp tăng trưởng trong năm 2020, diễn ra chiều ngày 6/1, tại TP.HCM, PGS.TS Nguyễn Đức Trung – Phó Hiệu trưởng trường Đại học Ngân hàng TP.HCM cho biết: Xuyên suốt năm 2019, các hiện tượng trước đây được xem là bất thường của nền kinh tế toàn cầu đã xảy ra thường xuyên hơn và được biết đến như những điều “bình thường mới”. Cụ thể, kinh tế toàn cầu đã chứng kiến một đường cong Phillips phẳng, cho thấy lạm phát không gia tăng nhiều khi nền kinh tế toàn dụng lao động (tăng trưởng ở mức cao).

Bên cạnh đó, đường cong lợi tức đảo ngược, điều mà trong quá khứ đã từng xảy ra vào “đêm trước” của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009, nay đã không còn là tín hiệu cho một cuộc khủng hoảng. Thêm vào đó, việc mức độ nhạy cảm của lạm phát đối với lãi suất giảm đi đáng kể so với giai đoạn trước cũng là một “bình thường mới”, làm giảm dư địa của chính sách tiền tệ tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Song hành với diễn biến “bình thường mới” toàn cầu, kinh tế Việt Nam cũng có nhiều chuyển đổi sang “trạng thái mới”. Theo đó, tăng trưởng kinh tế ở mức cao nhưng không chịu sức ép của lạm phát cũng như nền kinh tế với độ mở cao nhưng dường như ít nhạy cảm với các tác động tiêu cực của thương mại toàn cầu. Kết thúc năm 2019, tăng trưởng kinh tế Việt Nam tiếp tục duy trì ở mức cao 7,02%, tương đồng với 2017-2018.

Nhìn về tương lai 2020, xu hướng “bình thường mới” của nền kinh tế toàn cầu sẽ tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế Việt Nam, trong đó các doanh nghiệp có thể tiếp cận nguồn vốn nước ngoài với chi phí thấp, mặt bằng giá cả trong nước cũng được hỗ trợ bởi mặt bằng giá cả thấp trên thị trường quốc tế. Lãi suất thấp tại các nền kinh tế phát triển cũng tạo điều kiện cho việc giữ ổn định mặt bằng lãi suất trong nước, thậm chí giảm nhẹ để hỗ trợ sản xuất kinh doanh. Thị trường ngoại hối cũng được hỗ trợ bởi xu hướng tăng giá của đồng USD sẽ chững lại.

Tuy nhiên, tình trạng “bình thường mới” này cũng đặt nền kinh tế Việt Nam trước các rủi ro tài chính xuất phát từ sự lạc quan quá mức về triển vọng kinh tế trong bối cảnh tăng trưởng khá đồng thời lạm phát và lãi suất dài hạn kỳ vọng ở mức thấp..

Bên cạnh đó, vẫn có những thách thức trong quá trình Việt Nam phát triển vượt bẫy thu nhập trung bình như tắc nghẽn trong đầu tư cơ sở hạ tầng, làn sóng phản đối toàn cầu hóa và tự do thương mại dâng cao ở các nước Bắc Mỹ, EU, và quá trình Brexit để nước Anh rời khỏi EU có nguy cơ tạo ra những cú sốc thương mại đối với một nền kinh tế có độ mở rất cao như Việt Nam.

Theo giới chuyên gia kinh tế, các dự báo cho kinh tế toàn cầu vẫn rất khó đoán định, trong đó tác nhân lớn và xuyên suốt nhất trong năm 2020 vẫn là cuộc chiến thương mại giữa Mỹ- Trung. Tuy nhiên, bước sang năm 2020 khi nước ta chính thức đảm nhận vai trò kép là Chủ tịch ASEAN, Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc. Khi đó, Việt Nam sẽ tận dụng được nhiều cơ hội nhằm thúc đẩy sự phát triển, sự hội nhập vào Cộng đồng kinh tế ASEAN sẽ ngày càng sâu sắc hơn, tiếp tục tăng cường vị thế ngoại giao cho Việt Nam trong thời gian tới.

Theo Vân Thư/Người tiêu dùng