Theo Tổng kết của Công ty cổ phần Báo cáo Đánh giá Việt Nam (Vietnam Report), năm 2020, thị trường kinh doanh dịch vụ, bán lẻ chịu ảnh hưởng nhiều nhất trên cả hai khía cạnh tích cực và tiêu cực. Tuy nhiên, về dài hạn đây cũng là ngành có nhiều tiềm năng phát triển mạnh nhất tại Việt Nam với thị trường gần 100 triệu dân.
Trong quý II/2020, vì hậu quả của đại dịch COVID-19, số doanh nghiệp tạm dừng hoạt động trong ngành bán lẻ đã tăng lên tới 21% so với cùng kỳ năm 2019. Tuy nhiên, trên thực tế, mua sắm trực tiếp bị giảm, nhưng thương mại điện tử, mua sắm trực tuyến và dịch vụ giao hàng lại đón nhận nhiều dấu hiệu tích cực.
Theo khảo sát của Vietnam Report, có khoảng 41,7% doanh nghiệp chịu tác động nghiêm trọng vì dịch COVID-19; 50% doanh nghiệp đánh giá tác động nghiêm trọng vừa phải và 8,3% doanh nghiệp bị tác động ít, không đáng kể. Hành vi tiêu dùng của khách hàng cũng có thay đổi lớn với khoảng 85,3% người tiêu dùng cho biết đã thực hiện tiết kiệm chi tiêu. Trong đó, 58,8% người được hỏi cắt giảm mua sắm các sản phẩm không thiết yếu như quần áo, giày dép; 70,6% cắt giảm thiết bị thể thao và hoạt động ngoài trời và 36,3% tăng mua các sản phẩm chăm sóc sức khoẻ để phòng chống dịch, đặc biệt các sản phẩm có nguồn gốc organic.
Đến quý III/2020, với kết quả kiểm soát tốt dịch COVID-19, hoạt động bán lẻ và kinh doanh dịch vụ đã khởi sắc hơn nhưng vẫn ở mức thấp. Tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trong quý III đạt 1.305,8 nghìn tỷ đồng, tăng 14% so với quý II/2020 và tăng 4,5% so với cùng kì năm 2019. Hoạt động du lịch tại nhiều thành phố mở cửa trở lại, nhu cầu vui chơi giải trí của người dân tăng cao, thúc đẩy tăng trưởng hoạt động thương mại. Trong quý III/2020, doanh thu bán lẻ hàng hóa đạt 1.022,9 nghìn tỷ đồng, doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống đạt 136,5 nghìn tỷ đồng, doanh thu du lịch lữ hành đạt 4,6 nghìn tỷ đồng, doanh thu dịch vụ khác đạt 141,8 nghìn tỷ đồng. Tính chung 9 tháng đầu năm 2020, tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đạt 3.673,5 nghìn tỷ đồng, tăng 0,7% so với cùng kỳ năm 2019.
Về cơ bản, theo nhận định của các doanh nghiệp bán lẻ, dưới tác động của đại dịch COVID-19, sức mua và doanh số sụt giảm, sự thay đổi trong hành vi người tiêu dùng và thiếu hụt nguồn vốn kinh doanh và đứt gãy chuỗi cung ứng là bốn khó khăn lớn nhất mà các doanh nghiệp bán lẻ phải đang phải đối mặt. Tuy nhiên, doanh thu mua sắm trực tiếp giảm nhưng ngành bán lẻ Việt Nam vẫn ghi nhận những dấu hiệu tích cực từ thương mại điện tử, mua sắm trực tuyến và dịch vụ giao hàng.
Nhìn về dài hạn, ngành kinh doanh dịch vụ và bán lẻ Việt Nam vẫn luôn được đánh giá là nhiều tiềm năng phát triển với thị trường gần 100 triệu dân, mức thu nhập ngày càng cao nhờ kinh tế phát triển ổn định, sự gia tăng của tầng lớp trung lưu, cùng xu hướng mua sắm, tiêu dùng mới. Đồng thời, Hiệp định EVFTA cũng đã và đang mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp, sản phẩm hàng hóa và dịch vụ của Châu Âu tiếp cận thị trường Việt Nam. Điều này sẽ tạo thêm sự sôi động của thị trường ngành kinh doanh dịch vụ, bán lẻ và nhiều lựa chọn cho người tiêu dùng Việt Nam, nhưng sẽ là một cuộc đua khốc liệt đối với các doanh nghiệp nội địa đang hoạt động trong lĩnh này, phải có rất nhiều nỗ lực để kịp thời thích ứng, bắt nhịp với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, đã và đang tạo ra những thay đổi rất lớn đối với các mô hình bán lẻ truyền thống.
Theo Quốc Cường/thuonghieuvaphapluat.vn
