Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), tính đến nửa đầu tháng 8 vừa qua, tổng giá trị xuất khẩu cá tra sang EU đạt 85,55 triệu USD, giảm 34,1% so với cùng kỳ năm trước. Giá trị xuất khẩu sang một số thị trường khác như Hà Lan, Đức, Tây Ban Nha cũng giảm mạnh.
VASEP đánh giá, dù EU vẫn là thị trường xuất khẩu cá tra lớn thứ 3 của doanh nghiệp thủy sản Việt Nam, sau Trung Quốc và Mỹ nhưng cho tới nay vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi về xuất khẩu cá tra sang thị trường này. Nguyên nhân là do hoạt động giao thương bị ngưng trệ do nhiều quốc gia tại EU là tâm điểm của đại dịch, trong đó có 2 quốc gia lớn là Italia và Tây Ban Nha.
Mặc dù nhu cầu tích trữ lương thực tại nhiều quốc gia châu Âu đã tăng lên, hệ thống bán lẻ và kênh bán hàng online tốt hơn nhưng hoạt động xuất nhập khẩu lại bị ngưng trệ do hệ thống vận tải biển bị đứt quãng, giao dịch thương mại cũng ngưng trệ.
Ngày 1/8 vừa qua, Hiệp định EVFTA chính thức có hiệu lực, nhiều doanh nghiệp cá tra Việt Nam kỳ vọng, sẽ có một bước nhảy đột phá trong hoạt động xuất khẩu sang khối thị trường tiềm năng này khi cả 2 nhóm sản phẩm cá tra nguyên con đông lạnh và cá tra tươi, ướp lạnh đều được giảm từ mức thuế cơ bản 8% xuống 0%; sản phẩm cá tra phile tươi, ướp lạnh giảm từ 9% xuống 0%; cá tra phile đông lạnh được giảm từ 5,5% xuống còn 0%; các sản phẩm cá tra chế biến cũng được giảm thuế từ 14% xuống còn 0% trong vòng 3 năm…
Với mức thuế giảm mạnh sẽ giúp tăng lợi thế cạnh tranh của cá tra Việt Nam tại EU so với các sản phẩm cá thịt trắng khác khi các sản phẩm cá thịt trắng bản địa vốn không phải chịu thuế nhập khẩu.
Tuy vậy, theo VASEP đến thời điểm hiện nay, hầu hết doanh nghiệp cá tra vẫn chưa thể tận dụng được lợi thế từ EVFTA. Nguyên nhân là do dịch bệnh. Hiện tại, nhiều doanh nghiệp vẫn đang từng bước tích cực nối lại đơn hàng với tối tác tại EU, đồng thời quy hoạch được vùng nuôi, xây dựng được các chứng chỉ theo tiêu chuẩn của thị trường EU để sẵn sàng bước chân vào EU sau khi hết dịch./.
