Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA) vừa có hiệu lực từ ngày 1/8/2020 đã mang lại những cơ hội xuất khẩu lớn cho gạo Việt.
Gạo Việt dần khẳng định vị thế
Phân tích cụ thể, ông Nguyễn Trung Kiên, Phó Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho biết: Hiện nay, một trong những sản phẩm gạo thượng hạng về chất lượng và luôn đạt giá trị cao trong xuất khẩu gạo phải kể đến gạo Hom Mali của Thái Lan. Trong thời gian qua, giá gạo Hom Mali 92% xuất khẩu của Thái Lan tuần từ 14/8 – 20/8 có giá trị bình quân 950 – 962 USD/tấn.
Với gạo Việt Nam, ngày 27/8, giá gạo ST20 tại cảng (giá FOB) đã đạt khoảng 850 USD/tấn, loại bao 50kg, nếu tính giá bán lẻ còn cao hơn nhiều. “Về chất lượng, gạo ST20 của Việt Nam ngon không kém gạo Hom Mali của Thái Lan”, ông Kiên nhấn mạnh.
Sau khi giành chiến thắng trong 5 năm liên tiếp, năm 2018, gạo Hom Mali (gạo nhài) của Thái Lan đã thất bại trước gạo thơm của Campuchia và trong năm 2019 lại tiếp tục thất bại trước giống gạo ST25 của Việt Nam tại cuộc thi World’s Best Rice (Gạo ngon nhất thế giới) do The Rice Trader tổ chức.
Trên thực tế, theo đánh giá của các doanh nghiệp, cơ hội xuất khẩu các loại gạo thơm của Việt Nam rất rộng mở và hoàn toàn có thể cạnh tranh được với các sản phẩm cùng phân khúc của Thái Lan, Campuchia. Bằng chứng là Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An (TP. Cần Thơ) vừa ký hợp đồng bán 3.000 tấn gạo cho 3 khách hàng của Cộng hòa Liên bang Đức với 2 giống gạo thơm là ST20 và Jasmine.
Điều đáng nói, giá gạo ST20 Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An xuất khẩu sang EU đạt trên 1.000 USD tấn, gạo Jasmine đạt khoảng 600 USD/tấn, đây là con số đáng mơ ước và là một kỷ lục mới của gạo Việt trong hành trình xuất khẩu nhiều năm qua. Được biết, trong đợt giao lô hàng lần đầu tiên, Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An sẽ giao 6 container với khoảng 150 tấn gạo.
Thông tin từ Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), theo cam kết từ EVFTA, EU dành cho Việt Nam hạn ngạch 80.000 tấn gạo/năm gồm: 30.000 tấn gạo xay xát, 20.000 tấn gạo chưa xay xát và 30.000 tấn gạo thơm. EU sẽ tự do hóa hoàn toàn đối với gạo tấm, cam kết này giúp Việt Nam có thể xuất khẩu khoảng 100.000 tấn vào EU hàng năm. Đối với sản phẩm từ gạo, EU sẽ đưa thuế suất về 0% sau 3 – 5 năm. Điều đó giúp gạo Việt bắt đầu mở rộng được thị trường. Trước khi EVFTA có hiệu lực, giá gạo ST20 xuất khẩu sang EU khoảng 800 USD/tấn, còn gạo Jasmine 520 USD/tấn. Việc được giảm thuế cộng với thị trường gạo đang sôi động đã đẩy giá gạo tăng cao.
Đáp ứng yêu cầu về tiêu chuẩn
Tất nhiên, để có thể vào được EU, hạt gạo Việt cũng phải đáp ứng nhiều tiêu chuẩn khắt khe. Theo đó, gạo phải đảm bảo truy xuất nguồn gốc với địa chỉ vùng trồng rõ ràng, không còn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và phải đạt đạt tiêu chuẩn GlobalGAP hoặc tương đương.
Theo ông Nguyễn Trung Kiên, hiện thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam vẫn khá sôi động, giá gạo 5% tấm của Việt Nam vẫn cao hơn Thái Lan. Theo đánh giá của VFA, Thái Lan vẫn đang tiếp tục chật vật trong cuộc đua xuất khẩu gạo dù giá chào hiện đã thấp hơn so với nguồn cung Việt Nam do nhu cầu nhập khẩu của khu vực châu Á suy giảm và thị phần châu Phi lại đang chịu sự cạnh tranh gay gắt từ Ấn Độ. Nhật Bản hiện là nhân tố ổn định duy nhất góp phần hỗ trợ cho xuất khẩu gạo Thái Lan.
Theo thông tin từ Tổng cục Thống kê, 8 tháng năm 2020, cả nước đã xuất khẩu gần 3,9 triệu tấn gạo, tương đương 1,9 tỷ USD. Tuy sản lượng giảm nhưng tính về giá trị lại tăng gần 11% so với cùng kỳ năm 2019.
Theo Thanh Tùng/VietQ.vn
