Tại hội thảo mới đây, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) Vũ Đức Giang cho biết, hiện nay đã có một số doanh nghiệp dệt may Việt Nam bị ảnh hưởng bởi Đạo luật Ngăn chặn lao động cưỡng bức người Ngô Duy Nhĩ (UFLPA) của Mỹ khi đạo luật này bắt đầu được thực thi từ ngày 21/6/2022.

Theo ông Giang thì các nhãn hàng sẽ phải dừng các đơn hàng có nguồn gốc vải từ bông Tân Cương (Trung Quốc) vì các dòng vải, sợi có xuất xứ từ nơi đây sẽ không thể được mua bán vào thị trường Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ.

“Và hiện tại đã có một số doanh nghiệp Việt Nam bị dừng đơn hàng”, ông Giang thông tin.

Đạo luật UFLPA được Thượng viện Mỹ thông qua hồi tháng 7/2021 và được Tổng thống Mỹ Joe Biden ký ban hành ngày 23/12/2021. Đạo luật này cho rằng hàng hóa được sản xuất ở khu vực Tân Cương được làm bởi lao động cưỡng bức, và do đó bị cấm theo Đạo luật thuế quan 1930, trừ khi có chứng nhận khác của cơ quan chức năng Mỹ.

Trước tình hình này, ông Vũ Đức Giang cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải tìm ra đơn hàng tại các thị trường khác để bù đắp vào khoảng trống do các nhãn hàng Mỹ để lại.

Các doanh nghiệp phải theo dõi sát tình hình diễn biến của đạo luật này được áp dụng vào các điều khoản nào trong tình hình hiện nay về nguồn gốc xuất xứ từ bông, sợi, dệt nhuộm để tránh bị thiệt hại khi ký hợp đồng mua nguyên liệu.

“Bên cạnh đó cũng cần làm rõ với các nhãn hàng về việc mua nguyên liệu. Vì có trường hợp các nhãn hàng chỉ định cụ thể nơi mua nguyên liệu cho doanh nghiệp, song với những trường hợp doanh nghiệp chủ động mua nguyên liệu thì cần cẩn trọng”, ông Giang khuyến nghị.

Tuy nhiên, ông Vũ Đức Giang cũng cho hay, không phải tất cả doanh nghiệp sản xuất vải của Trung Quốc đều bị ảnh hưởng bởi bông Tân Cương.

Vì thực tế có trường hợp doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu bông Mỹ về kéo sợi tại Việt Nam để xuất khẩu sang Trung Quốc. Sau đó doanh nghiệp Trung Quốc sản xuất ra vải và bán ngược lại thị trường toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Như vậy, trường hợp này sẽ không bị ảnh hưởng bởi đạo luật UFLPA.

Lãnh đạo Vitas cũng đánh giá, những ảnh hưởng của Đạo luật UFLPA là một trong những yếu tố thách thức cho việc xuất khẩu dệt may của Việt Nam trong 6 tháng cuối năm.

Cũng theo ông Vũ Đức Giang, xung đột Nga – Ukraine khiến giá xăng dầu cùng chi phí vận tải biển tăng liên tục đã kéo theo các chi phí sản xuất của doanh nghiệp tăng cao. Cùng với đó, sự đứt gãy nguồn cung do chính sách “zero Covid” của Trung Quốc… có thể khiến cho mục tiêu xuất khẩu 42 – 43 tỷ USD của ngành dệt may Việt Nam trở nên khó khăn hơn.

“Giá các loại nguyên liệu đã tăng gần 30% so với trước. Đây là thách thức mà doanh nghiệp dệt may Việt Nam đang phải đối mặt”, ông Giang nói.

Mới đây, nhiều doanh nghiệp dệt may cũng chia sẻ những tin vui khi 6 tháng đầu năm doanh số xuất khẩu của công ty rất tích cực, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu đạt trên 30%. Các khách hàng ở thị trường Mỹ, EU có tốc độ phục hồi nhanh chóng, nhờ đó số lượng đặt hàng tăng 20-30% so với cùng kỳ năm 2021, thậm chí một số khách hàng có đơn đặt tăng hơn trước thời điểm dịch Covid-19.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp cũng thẳng thắn thừa nhận, họ đang phải đối mặt với nhiều biến động của tình hình thế giới hiện nay. Cụ thể, mức độ lạm phát mạnh tại Mỹ và châu Âu khiến giá lương thực tăng cao, dẫn tới nhu cầu cho dệt may giảm sút, điều này sẽ ảnh hưởng đến đơn hàng của doanh nghiệp trong quý 3 và quý 4.

Mặc dù đã có đơn đặt hàng đến hết quý 3 và một số mặt hàng thế mạnh như sơ mi, veston đã có đơn hàng đến hết năm 2022, nhưng nếu thị trường tiêu thụ chậm, tỉ lệ tồn kho của các nhà nhập khẩu tăng lên khách hàng có thể điều chỉnh giảm hoặc hủy đơn đột ngột. Thêm vào đó, chuỗi sản xuất, chi phí nguyên liệu, nhiên liệu đang tăng khiến giá thành sản xuất tăng theo, biên độ lợi nhuận của doanh nghiệp ngày càng thu hẹp.

Hiện các doanh nghiệp bày tỏ đang tích cực theo dõi diễn biến thị trường để kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất cho phù hợp. Doanh nghiệp cũng chủ động chuyển đổi, đa dạng hoá nguồn cung nguyên phụ liệu trong nước, để chủ động về thời gian giao nhận, tiết kiệm chi phí vận chuyển…

Về tình hình xuất khẩu trong nửa đầu năm 2022, ông Vũ Đức Giang thông tin, kim ngạch xuất khẩu dự kiến đạt khoảng 22 tỷ USD, tăng trưởng 23% so với cùng kỳ năm 2021. Đây là những con số ấn tượng đối với ngành dệt may trong bối cảnh vừa trải qua giai đoạn khó khăn do dịch Covid-19 kéo dài.

Ngành sợi Việt Nam cũng ghi nhận sự bứt phá khi từ một nước phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu sợi nhập khẩu, năm 2021 nước ta đã xuất khẩu được 5,6 tỷ USD sợi. Riêng 6 tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất khẩu sợi đã đạt xấp xỉ 3 tỷ USD.