Cùng trong ngày 01/4/2021, Chính phủ phát đi những tín hiệu mới về phát triển và quản lý nhà ở xã hội (NƠXH) bằng việc ban hành Nghị định số 49/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/NĐ-CP về phát triển và quản lý NƠXH và Quyết định 532/QĐ-TTg ngày 01/4/2021 “Về mức lãi suất cho vay ưu đãi của Ngân hàng Chính sách xã hội để mua, thuê mua NƠXH.

Theo đó, nhằm tránh tình trạng các chủ đầu tư “lách luật” để “né” việc dành quỹ đất 20% tại dự án cho phát triển NƠXH, Nghị định số 49/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/NĐ-CP về phát triển và quản lý NƠXH, trong đó bỏ hình thức dành quỹ nhà hoặc nộp bằng tiền để thực hiện nghĩa vụ NƠXH; dự án tại các đô thị loại đặc biệt và loại I có quy mô sử dụng đất từ 2 ha trở lên, đối với đô thị loại II và III thì quy mô sử dụng đất là 5 ha trở lên thì phải dành quỹ đất 20% cho NƠXH; bổ sung các tiêu chí để Thủ tướng Chính phủ có cơ sở xem xét, chấp thuận việc không bố trí quỹ đất 20% để xây dựng NƠXH do không phù hợp với quy hoạch của địa phương hoặc có bố trí nhưng không đủ quỹ đất 20% để xây dựng NƠXH; bổ sung quy định về trách nhiệm của UBND cấp tỉnh về bố trí quỹ đất, nguồn vốn từ ngân sách do địa phương quản lý và thực hiện giải phóng mặt bằng quỹ đất dành để xây dựng NƠXH thuộc khu đất quy hoạch làm thiết chế của công đoàn đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt nhằm phục vụ nhu cầu nhà ở cho công nhân, người lao động tại khu công nghiệp; thời gian vay mua nhà kéo dài đến 25 năm…

Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ cũng ban hành Quyết định số 532/QĐ-TTg ngày 01/4/2021 “Về mức lãi suất cho vay ưu đãi của Ngân hàng Chính sách xã hội để mua, thuê mua NƠXH” là 4,8%/năm.

Mới đây nhất, ngày 22/4/2021, Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành Quyết định 679/QĐ-NHNN “Về mức lãi suất cho vay NƠXH tại các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định” là 4,8%/năm.

Theo đánh giá của Hiệp hội BĐS TP.HCM (HoREA), đây là lần đầu tiên kể từ ngày Luật Nhà ở 2014 có hiệu lực (01/7/2015) đến nay, Chính phủ áp dụng thống nhất mức lãi suất cho vay NƠXH tại Ngân hàng Chính sách xã hội và tại các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định là 4,8%/năm, khác với giai đoạn 2016 -2020, hàng năm Thủ tướng Chính phủ quyết định mức lãi suất cho vay NƠXH tại Ngân hàng Chính sách xã hội là 4,8%/năm; Ngân hàng Nhà nước quyết định mức lãi suất cho vay NƠXH tại các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định tương đương 5%/năm (theo nguyên tắc bằng khoảng phân nửa mức lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại lớn).

Đặc biệt, Bộ Xây dựng cũng thể hiện sự khẩn trương, quyết liệt và chủ động trong phát triển bền vững ngành Xây dựng nói chung cũng như thị trường BĐS, phát triển NƠXH nói riêng. Ngày 22/4/2021, tại Hội nghị triển khai công tác Bộ Xây dựng, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị đã chỉ đạo: “Không được chủ quan, phải chủ động theo dõi, bám sát, nắm chặt chẽ diễn biến tình hình thị trường BĐS và kịp thời đề xuất các giải pháp về cân đối nguồn cung, minh bạch thông tin quy hoạch, tháo gỡ khó khăn về vốn, đất đai, thủ tục hành chính… đảm bảo thị trường BĐS phát triển một cách ổn định và bền vững. Không cầu toàn, phải quyết liệt, chủ động sửa đổi ngay các văn bản quy phạm pháp luật có vướng mắc, cản trở sự phát triển, không phù hợp thực tiễn, kể cả các văn bản quy phạm pháp luật mới ban hành”.
Việt Nam có tốc độ đô thị hóa nhanh, có tác động tích cực đến phát triển kinh tế – xã hội nhưng sức ép gia tăng dân số kéo theo một số hệ lụy, trong đó có áp lực về nhà ở, không đáp ứng kịp nhu cầu của người dân sống tại đô thị, đặc biệt là nhu cầu của người thu nhập thấp.

Tính riêng trong quý I/2021, có 2 dự án NƠXH với 595 căn được cấp phép mới; 72 dự án NƠXH với 105.971 căn đang triển khai; 6 dự án NƠXH với 630 căn hoàn thành; 11 dự án NƠXH với 3.606 căn hộ được các Sở Xây dựng có văn bản thông báo đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai.

Những con số này còn quá khiêm tốn so với nhu cầu của người dân, đặc biệt là người dân ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM và công nhân các khu công nghiệp, khu chế xuất. Theo ông Bùi Xuân Dũng – Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS (Bộ Xây dựng), Chương trình phát triển NƠXH được Chính phủ đặc biệt quan tâm và người dân đánh giá cao, đồng tình, ủng hộ, tuy nhiên kết quả vẫn còn nhiều hạn chế, việc phát triển NƠXH cho các đối tượng thu nhập thấp khu vực đô thị, công nhân khu công nghiệp trên cả nước mới chỉ đạt khoảng 42% so với mục tiêu đã đề ra.

Kỳ vọng, với những chính sách mới về quản lý và phát triển NƠXH cũng như những ưu đãi về thời gian được vay, lãi suất cho vay mua NƠXH sẽ tạo ra những cú hích quan trọng cho phát triển thị trường NƠXH thời gian tới.

Theo Lương Phong/Tạp chí Xây dựng số 05/2021