Số liệu thống kê cho thấy nhiều sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam đã tận dụng được các cơ hội từ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) trong một năm qua để tăng mạnh xuất khẩu sang thị trường Đức. Đây được đánh giá là thị trường đầy tiềm năng của hàng Việt trong thời gian tới khi dư địa xuất khẩu còn rất nhiều.
Đó là thông tin được trao đổi tại Hội thảo trực tuyến “Thúc đẩy thương mại Việt Nam – Đức thông qua Hiệp định EVFTA – Những điều doanh nghiệp cần biết” do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp Với Viện FNF Việt Nam tổ chức sáng 14/12.
Hội thảo được tổ chức nhằm cung cấp thông tin cho doanh nghiệp về những cơ hội kinh doanh với thị trường Đức từ EVFTA, giới thiệu cuốn Sổ tay doanh nghiệp “Tận dụng EVFTA để xuất nhập khẩu hàng hoá giữa Việt Nam và Đức” và ra mắt Chuyên trang thông tin trực tuyến về xuất nhập khẩu Việt Nam – Đức do VCCI thực hiện.
Phát biểu tại Hội thảo, ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch VCCI nhận định, trong nhiều năm qua, Đức vẫn luôn là một trong những đối tác thương mại quan trọng của Việt Nam. Từ góc độ xuất khẩu, Đức là thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 tại EU, thứ 7 thế giới của Việt Nam năm 2020. Về nhập khẩu, Đức là nguồn cung hàng hóa lớn thứ 2 EU, thứ 14 thế giới của chúng ta. Việt Nam và Đức có cơ cấu sản phẩm bổ sung cho nhau là chủ yếu. Việt Nam có thế mạnh về các sản phẩm công nghiệp nhẹ, sản phẩm tiêu dùng và nông sản thực phẩm, và có nhu cầu cao với nhiều nguyên liệu và máy móc phục vụ sản xuất. Trong khi đó Đức là cường quốc công nghiệp nặng, xuất khẩu nhiều nguyên nhiên liệu và máy móc thiết bị và cũng nhập khẩu nhiều hàng tiêu dùng, nông sản thực phẩm.
Theo Phó Chủ tịch VCCI, là một FTA thế hệ mới với mức độ tự do hóa cao, EVFTA tiến tới xoá bỏ phần lớn hàng rào thuế quan và tiết giảm các rào cản phi thuế quan giữa Việt Nam với EU, trong đó có Đức. Từ đó mang tới kỳ vọng về một sự tăng trưởng đột phá trong quan hệ thương mại song phương Việt Nam – Đức.
Tại Hội thảo, bà Nguyễn Cẩm Trang, Phó Cục trưởng Cục Xuất Nhập khẩu, Bộ Công Thương đã cung cấp thông tin về những kết quả khả quan trong năm đầu thực thi EVFTA từ góc độ xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và EU nói chung, Việt Nam – Đức nói riêng. Đáng chú ý, nhiều sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam đã tận dụng được các cơ hội từ EVFTA trong một năm qua để tăng mạnh xuất khẩu sang thị trường Đức như: Máy móc và thiết bị (tăng 83,6%); phương tiện vận tải và phụ tùng (tăng 71,6%); sắt thép (tăng 53,2%); máy tính và điện tử (tăng 34%); thủy sản (tăng 15,5%). Trong đó, với mặt hàng thuỷ sản chủ yếu từ nhóm được cắt giảm thuế quan ngay. Chứng tỏ doanh nghiệp đã có thể tận dụng Hiệp định ngay từ những ngày đầu tiên.
Bên cạnh đó, tỷ lệ sử dụng C/O EUR.1 có sự tăng dần theo thời gian cho thấy EVFTA ngày càng phát huy ảnh hưởng, góp phần thúc đẩy xuất khẩu. Một số mặt hàng có tỷ lệ kim ngạch sử dụng C/O trên tổng kim ngạch xuất khẩu sang EU cao có thể kể đến như giày dép, thuỷ sản… đều trên 70%.
Tuy nhiên, thống kê cũng cho thấy một số mặt hàng thế mạnh nhưng có tỷ lệ sử dụng C/O chưa đạt mức kỳ vọng, có thể kể đến như mặt hàng gỗ, dệt may. Nguyên nhân do các doanh nghiệp gỗ vẫn đang sử dụng ưu đãi thuế quan phổ cập (GSP) tại thị trường EU, còn với dệt may, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa đáp ứng được quy tắc xuất xứ. Do đó, doanh nghiệp cần lưu ý một số điểm để có thể tận dụng cơ hội xuất khẩu sang thị trường Đức trong thời gian tới.
Đơn cử như với mặt hàng dệt may, theo bà Trang, về lâu dài, doanh nghiệp phải có kế hoạch đầu tư máy móc thiết bị, công nghệ để nâng cao năng lực sản xuất vải nguyên liệu trong nước.
Đối với doanh nghiệp xuất khẩu gỗ, từ khi EVFTA có hiệu lực đến hết 31/12/2022, nhà xuất khẩu và nhà nhập khẩu có thể lựa chọn sử dụng GSP hoặc EVFTA và áp dụng quy tắc xuất xứ tương ứng với mỗi cơ chế đó. Trong 5 năm tiếp theo vẫn được lựa chọn một trong hai mức thuế ưu đãi từ GSP hoặc EVFTA nhưng dù áp dụng thuế quan ưu đãi theo cơ chế nào, hàng hoá phải đáp ứng quy tắc xuất xứ theo EVFTA.
Trao đổi tại Hội thảo, bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập, VCCI đã giới thiệu chi tiết các cơ hội từ EVFTA cho xuất nhập khẩu với thị trường Đức cũng như yêu cầu cụ thể về thủ tục xuất nhập khẩu để tận dụng các cơ hội này.
TS. Phạm Hùng Tiến, Phó Giám đốc Viện FNF Việt Nam cũng đưa ra 3 nguyên tắc mà doanh nghiệp Việt cần lưu ý khi muốn đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường Đức thông qua EVFTA đó là: Khai thác cơ hội từ nâng cao năng lực sản xuất nội địa thay vì chỉ tăng năng lực xuất khẩu; hợp tác liên kết với doanh nghiệp vừa và nhỏ thay vì chỉ tìm kiếm “đại bàng” và công nhận tiêu chuẩn EU thay vì chỉ nâng cao chất lượng sản phẩm.
Nhận định tiềm năng để xuất khẩu hàng Việt sang thị trường Đức là rất lớn, ông Hoàng Quang Phòng cho rằng, doanh nghiệp cần tìm hiểu đầy đủ các nội dung cam kết của Việt Nam và Đức trong EVFTA. Cùng với đó, các doanh nghiệp cả xuất khẩu và nhập khẩu đều cần có hiểu biết kỹ càng về quy mô, nhu cầu, thị hiếu của thị trường và các quy định xuất nhập khẩu của hai bên.
Để hỗ trợ các doanh nghiệp làm điều này, VCCI đã tổ chức biên soạn Sổ tay doanh nghiệp “Tận dụng EVFTA để xuất nhập khẩu hàng hoá giữa Việt Nam với thị trường Đức”. Đồng thời, VCCI cũng xây dựng một Chuyên trang thông tin điện tử về thị trường Đức để giúp thông tin và tư vấn cho doanh nghiệp về các cơ hội từ EVFTA và làm thế nào để kinh doanh thành công với thị trường Đức.
Theo Quỳnh Trang/Thời báo Ngân hàng
