Trên thực tiễn thị trường bất động sản cho đến nay, không hề xảy ra chuyện “ép” doanh nghiệp tư nhân đầu tư nhà giá rẻ.

Hiến pháp đã minh định tại “Điều 33. Mọi người có quyền tự do kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm”. Đồng thời, tại Điều 5 Luật Đầu tư 2020 cũng đã quy định “1. Nhà đầu tư có quyền thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh trong các ngành, nghề mà Luật này không cấm (…); 2. Nhà đầu tư được tự quyết định và tự chịu trách nhiệm về hoạt động đầu tư kinh doanh theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan”.

Tại Điều 7 Luật Doanh nghiệp 2020 cũng đã quy định về quyền của doanh nghiệp: “1. Tự do kinh doanh ngành, nghề mà luật không cấm; 2. Tự chủ kinh doanh và lựa chọn hình thức tổ chức kinh doanh; chủ động lựa chọn ngành, nghề, địa bàn, hình thức kinh doanh; chủ động điều chỉnh quy mô và ngành, nghề kinh doanh”.

Trên thị trường bất động sản, quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp trong khuôn khổ quy định pháp luật thể hiện rất rõ nét. Có những Tập đoàn và doanh nghiệp lựa chọn đầu tư các dự án nhà ở cao cấp, điển hình như Công ty Phú Mỹ Hưng, Tập đoàn Vingroup, Tập đoàn Novaland, Tập đoàn Vạn Phúc, Công ty Đại Quang Minh, Bitexco…

Đồng thời, có những Tập đoàn và doanh nghiệp lựa chọn đầu tư các dự án nhà ở cao cấp, trung cấp, nhà ở có giá vừa túi tiền, cả nhà ở xã hội, điển hình như: Tập đoàn Nam Long, Tập đoàn Him Lam, TTC Land, Công ty Đầu tư Thủ Thiêm. Bên cạnh đó, có những tập đoàn và doanh nghiệp lựa chọn đầu tư các dự án nhà ở cao cấp, trung cấp như Tập đoàn Hưng Thịnh, C.T Group, Công ty Phúc Khang, Vietcomreal, Thủ Đức House…

Trong báo cáo tổng kết 5 năm (2016-2020), Bộ Xây dựng định hướng phát triển thị trường bất động sản giai đoạn 2021-2025 như: Tiếp tục thực hiện tái cơ cấu thị trường bất động sản, đổi mới, bổ sung cơ chế chính sách, công cụ quản lý để kiểm soát, bảo đảm thị trường bất động sản phát triển ổn định, hiệu quả; thúc đẩy phát triển nhà ở thương mại giá thấp và nhà ở xã hội khu vực đô thị, nhà ở cho công nhân khu công nghiệp, nhà ở xã hội cho thuê, nhà ở cho hộ nghèo ở nông thôn và vùng thường xuyên chịu tác động bất lợi của thiên tai.

Nhà nước chủ động kiểm soát, điều tiết và định hướng sự phát triển ổn định thị trường bất động sản, khắc phục tình trạng thị trường ngầm, phát triển tự phát và đầu cơ bất động sản… Tạo điều kiện để các thành phần kinh tế tham gia thị trường bất động sản theo cơ chế thị thị trường.

Theo HoREA, không có chuyện “ép” doanh nghiệp đầu tư dự án nhà ở thương mại giá thấp (lại càng không phải là “ép doanh nghiệp đầu tư nhà giá rẻ”) hoặc dự án nhà ở xã hội, mà phải xuất phát từ chính nhu cầu đầu tư kinh doanh của các doanh nghiệp và nhu cầu có khả năng thanh toán của thị trường.

Bởi lẽ, có những tập đoàn và doanh nghiệp đã lựa chọn, chỉ đầu tư vào phần khúc thị trường nhà ở cao cấp mà thôi, nhất là tại những khu vực được quy hoạch phát triển các khu đô thị hiện đại, cao cấp, có giá đất đắt đỏ.

Đây là quyền tự chủ và tự do kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong đầu tư kinh doanh, để giảm thiểu phần nào rủi ro, nhất là lúc thị trường bất động sản bị khủng hoảng, đóng băng (như các thời điểm năm 2008-2009; năm 2011-2013), thì rất cần xem xét đầu tư theo phương thức “bỏ trứng vào nhiều giỏ”.

Theo HoREA, thực tế thì phân khúc nhà ở cao cấp có thể chiếm đến tỷ lệ khoảng 70%, chiếm thế áp đảo trên thị trường bất động sản năm 2020. Trong khi đó, phân khúc nhà ở trung cấp chiếm khoảng trên dưới 25% tổng số nhà ở.

Đáng quan ngại là phân khúc nhà ở bình dân chỉ có 163 căn nhà, chỉ chiếm 1% trong tổng số nhà ở được huy động vốn năm 2020. Đây là chỉ dấu cho thấy rõ sự “lệch pha” sản phẩm trên thị trường bất động sản, lệch về phân khúc nhà ở cao cấp, có thể khiến thị trường bất động sản thiếu tính ổn định, bền vững.

Do đó, HoREA đề nghị các tập đoàn và doanh nghiệp bất động sản xem xét tăng tỷ trọng đầu tư vào phân khúc nhà ở có giá vừa túi tiền, nhà ở thương mại giá thấp, nhà ở xã hội.

Mặc dù lợi nhuận thấp, nhưng có tính thanh khoản cao và ít rủi ro, góp phần cùng Nhà nước giải quyết nhà ở cho cán bộ công chức, cán bộ lực lượng vũ trang, người có thu nhập trung bình, người có thu nhập thấp đô thị, công nhân lao động, sinh viên và người nhập cư.